Het “boekproject”

Hoe het begon

De week na onze Tweedekamerverkiezingen in november 2023 - begon ik te schrijven.

Te schrijven over wat we klaarblijkelijk allemaal eerst te doen hebben, voordat we met duurzaamheid aan de slag kunnen.

Een groot deel van dat werk is sociaal werk. Verbinden. Bruggen bouwen. Zorgen dat het systeem voor iedereen werkt.

Doe je dat niet, dan willen of kunnen anderen ook niet iets doen omdat jij het belangrijk vindt.

Ik begon te schrijven. Waar ik begon met ondernemerschap, activisme en verbinden, schreef ik al snel over het financiële systeem, massa-extincties en psychologie.

Het begon een visie op het systeem als geheel te worden. Hoe dat moet zijn en wat we te doen hebben om daar te komen. En, daar had ik ook lol in.

Maar het werd dus ook groter en groter. Ons systeem zit immers in alles wat we doen en een visie erop moet dan ook alles omvatten.

En, ik vond dat ik - naast een idee van wat wel zou werken - ook goed moest uitleggen waarom dat wel en het huidige niet werkt. Dus, waaraan zien we eigenlijk dat het huidige systeem niet werkt?

Opeens had ik draft van 15.000 woorden.

Al pratend in de intervisiegroepen Club met Peren begon ik dit gekscherend een boek te noemen. Dat gewicht begon het ook te krijgen.

Een boek maakte het grootser. Een boek vraagt ook nog meer juiste onderbouwing en bronvermelding (vind ik). Het maakt het ook moeilijker om het “af” te krijgen.

Of zelfs moeilijker om iets “af” genoeg te krijgen om iets te publiceren. Maar, dat is nu aan het veranderen.

Waar gaat dat eigenlijk over?

Ik schrijf aan een visie voor een nieuwe systeem van samenleven. Een manier van leven die zorgt dat wij mensen goed voor elkaar en al het niet-menselijke leven zorgen. En welk werk we te doen hebben om daar te komen.

De grove outline van m’n “boek”.

1.Probleemanalyse

Hoe niet-duurzaam doen we op het gebied van Energie, CO₂, Planetaire Grenzen, Materiaalgebruik, Ongelijkheid en Welzijn?

2.Bronnen & Mythes

Welke oorzaken liggen ten grondslag aan onze problemen? En waarom gaan andere oplossingsrichtingen niet werken?

3.Een Duurzaam Systeem: Beginprincipes en Bouwstenen

Wat zijn uitgangspunten en randvoorwaarden voor een duurzaam systeem? Welke vragen hebben we mee te werken?

En welke bouwstenen (technisch, cultureel, financieel) moeten we creëren?

4.Het Werk: Wat hebben we te doen

Wat hebben we als maatschappij te doen?

Hoe ondernemen we duurzaam?

Hoe kunnen we duurzaam Zijn?

(Side note: En dingen schuiven in die outline. Ik heb in een eerdere poging om er één groot stuk van te maken ook gepoogd het op te delen in 7 steeds holistischere kijken op duurzaamheid.)

Is het nu wel of geen boek?

Niet echt. De term “boek” is eigenlijk een afkorting. Het geeft iets van de grootsheid van m’n plan aan en over de aandacht waarmee ik het wil doen.

En, hoewel ik er niet op tegen zou zijn om uiteindelijk een papieren versie ervan te hebben, ik wil niet dat het delen ervan moet wachten tot ik na 2 jaar uit m’n grot kom met een manuscript.

Ik wil het opdelen in stukken en die los publiceren. De vuistregel is elke 4 weken een essay/hoofdstuk.

Uiteindelijk gaat het er ook niet om dat ik iets geschreven heb. Ik wil erover in gesprek en daardoor weer leren. Het doel is niet een doos boeken.

Ik ben niet de expert. Ik wil de wijsheid samenrapen. Dus bijvoorbeeld een raamwerk van een stuk delen en dat samen invullen.

Een visie op een systeem heeft iets holistisch. Wat het ook lastig maakt los van het geheel te publiceren. Toch poog ik het op te delen in losse lijnen om die vervolgens in elkaar vlechten. Dat zou bijvoorbeeld kunnen betekenen om eerst te schrijven vanuit de lens van techniek, dan financieel, dan sociaal, etc.

En ik wil publiceren en aanvullen. Het is dus niet af wanneer ik het voor het eerst publiceer. Dat betekent dus bijvoorbeeld ook dat ik de lijst Beginprincipes van een systeem steeds aanvul. Of, dat ik bijvoorbeeld vormen van Duurzaam ondernemen aanvul wanneer ik die later tegenkom.

Schrijfprincipes

Een “boek” vraagt dat het steviger staat dan even je mening op papier kwakken. Een boek suggereert dat het wel echt onderbouwd is.

Dat komt omdat, voor lange tijd, een uitgever het de moeite waard heeft moeten vinden. En dat dat soms gepaard ging met straffe redactie.

En ook al kan iedereen nu zelf een boek publiceren, en doe ik dat ook zonder uitgever, ik geef toch iets om die status die het woord “boek” heeft.

Ik wil dus gedegen onderbouwing van m’n argumenten. “Is dat dan wel zo?” “Hoe erg is dat tot nu toe eigenlijk?”

Ik vind ook dat ik niet zomaar moet napraten, maar ook de echte bronnen erbij moet halen. Wat betekent dat ik de afgelopen tijd nogal veel in data van energie, CO₂ en bossen heb zitten grasduinen.

Ik wil het ook begrijpelijk maken. Verschillende probleemgebieden aan elkaar relateren. En steeds weer vertalen naar de schaal die we snappen.

Dit lukt soms beter dan andere keren. Hou me scherp. Vul aan. Wijs me op de bronnen.

Planning

De eerste twee essays - onderdeel van de probleemanalyse - staan nu online: De eerste over Energieblindheid. De tweede over Klimaatverandering.

De volgende gaat over landgebruik en het effect van vermindering van het oppervlakte bos.

Ik vermoed dat daarop de overige Planetaire Grenzen, Materiaalgebruik en de problemen in de maatschappij op het gebied van Gelijkheid en Geluk volgen.

Pfoeh. Nou, ik zit wel zoet tot de zomer. Mijn schrijven, nieuwsbrief en podcast gaan komend jaar hoofdzaken in het teken van dit project staan.

Ik hoop dat je meeleest!

De eerste essays