In deze aflevering is Rob Buurman te gast. Rob is directeur van de milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux, die als doel heeft om de milieuschade als gevolg van grondstoffenproductie en afvalbeheer te beperken. Speciale aandacht geven zij hierbij aan afvalpreventie, effectieve afvalinzameling (zoals met statiegeld) en hoogwaardige recycling.

In dit gesprek hebben we het over hoe je verandering creëert in een complex systeem wanneer de grootste belanghebbenden erg gebaad zijn bij de status quo; over het opbouwen van een team dat meer kan dan hij alleen en hoe hij zichzelf misbaar maakt; en over hoe zij als organisatie omgaan met tegenslagen en met onder vuur liggen.

Rob is een rebel die vlijmscherp is op de inhoud en een ijzersterke strategische denker. Ik vind het heel bewonderenswaardig hoe zij hun werk doen en effect sorteren. Veel plezier met luisteren! Hier is ie.

LINK: Rob wordt graag gelinkt aan Wim van Opbergen! De 'Bezwaarkoning'. De man die al 40 jaar actievoert voor behoud van de Peel. En ook de man achter de rechtszaken in de stikstof-crisis. Help dat mogelijk maken!

Rob Buurman (Linkedin)

Recycling Netwerk Benelux

Bijbehorende blog: Status & Affiliation

Lessen

Onze organisatie geeft veel meer vrijheid in eigen organisatie dan de metaalfabriek van m'n ouders. Iedereen heeft ambitie en wil intrinsiek al presteren. Ik moet ze eerder tegen henzelf in bescherming nemen.
Bij ons type werk heb je ook soms de energie en ruimte nodig tot een goed idee te komen.
Als ondernemer kun je wel heel goed je werk doen, maar soms moet je ook net een handig dealtje kunnen sluiten.
Je neemt je opvoeding mee, maar je verzet je er ook tegen. Een zekere opstandigheid tegen dingen die vastliggen heeft er altijd wel ingebakken gezeten.
Als je collega's je binnen je eerste 2 weken even apart nemen om te vertellen wat er allemaal mis is, dan is er iets mis.
De afgelopen jaren zijn we van 1 naar 8 mensen gegroeid. Nu is het tijd om ook stabiliteit te creëren.
Je hebt mensen die de winkel bouwen, en mensen die op de winkel passen. Ik merk dat ik beter ben in het eerste, dus moet zoeken naar mensen die goed kunnen organiseren.
Alleen de vette projecten maken het hier nog geen fijne plek om te werken. Je hebt daar ook goede procedures en afspraken voor nodig.
Om een organisatie goed te laten functioneren heb je zo'n variëteit aan vaardigheden nodig. Los van hoeveelheid tijd, dat is in je eentje qua brain space moeilijk te behappen.
Ik probeer mezelf misbaar te maken op alle vlakken van de uitvoering van de huidige organisatie. Mijn rol verschuift meer naar verdere exploratie van nieuwe onderwerpen om de organisatie uit te breiden.
Voor de problemen die we aan kunnen zien komen, moeten we nu al de randvoorwaarden zo ontwerpen dat het probleem voorkomen kan worden. Denk bijvoorbeeld bij de batterijproductie voor de energietransitie.
Wij drijven op geloofwaardigheid, dus alles in het verhaal moet 100% kloppen. Coco-Cola en Spadel draaien op de beleving van hun merk. Dat is dus meteen ook hun achilleshiel.
Als organisatie zitten wij in een hoge drukvat. Als wij naar buiten treden, dan komt er tegendruk. Daarom moeten wij enorm zeker zijn van onze standpunten. Ook daarom moet het verhaal moet 100% kloppen.
Om de externe druk aan te kunnen moet je grenzeloos vertrouwen op je collega's. Je hebt het verhaal goed getoetst met elkaar en je hebt steun aan elkaar.
Ik ben wel jaloers op de marketingbudgetten van een Coca-Cola. Maar zij zijn jaloers op het gemak waarmee wij de stem van het volk achter ons hebben.
De inhoud loslaten is moeilijk. Tegelijkertijd houdt de rest van de organisatie me scherp dat het niet alleen in mijn hoofd mag blijven zitten. Deels omdat zij het moeten weten en dat meer mensen meer weten. Maar ook omdat zij willen meebeslissen en dus hechten aan een helder beslisproces.
Wat ik inlever in agency, krijg ik meer dan terug in slagkracht. Met ook nog diversere skills.
Enerzijds ben ik minder versmolten met de organisatie dan vele ondernemers, maar anderzijds ben ik wel het gezicht van de organisatie. Dat maakt het op een manier ook weer persoonlijker.
Het draait in de toko niet om mij. Het milieudoel en de stichting staan voorop.
Het is complex om verandering te creëren. Je gaat eerst kijken welke spelers in het speelveld aan welke kant staan. Vervolgens moet je plannen bedenken om partijen naar jou kant te krijgen en zo een structurele meerderheid te verwerven.
Die plannen zijn niet gewoon een factsheetje met 5 argumenten. Je moet een context creëren waarbinnen het aantrekkelijk wordt om het met ons eens te zijn (of onaantrekkelijk om het oneens te zijn).
Wij zagen vrij snel dat we - op een paar grote bedrijven na - vrijwel heel Nederland achter ons hadden. Maar de enquêtes en argumenten op zichzelf waren nooit genoeg. Al onze acties moeten dus zorgen dat we capteren op de kracht van die meerderheid.
De oorlog is niet met één slag gewonnen. Het is een effect van vele kleine stappen.
Ik moet nooit vergeten dat het thema statiegeld altijd weer als wisselgeld kan dienen in de politieke onderhandelingen. Dit is dikwijls een teleurstelling.
Bij zo'n teleurstelling is m'n eerste reactie die van overdrive en de escalatie. Maar beter is strategisch terug naar de tekentafel te gaan om te zorgen hoe de bewindspersonen het ook echt zelf willen.
Om iets gedaan te krijgen (bijv. als milieubeweging) is een proces van de lange adem en zet je altijd meerdere routes. Je bent continu de context aan het verbeteren en tegelijkertijd probeer je te scoren met de kansen die je krijgt. Maar elke kans wel of niet pakken mag nooit ten koste gaan van de lange termijn.
Echt goed milieubeleid draait op snelheid. Het is allemaal eigenlijk al too little too late. Onze systemen hebben een onvermogen daar snel op in te spelen. Ik hoop dus ook dat de politiek de mening van burgers en milieubelangen zwaarder gaan wegen dan de belangen van enkele bedrijven.
Veel dingen die uniek en toevallig lijken, zijn vaak een volstrekt logisch gevolg van de (veelal onzichtbare) opbouw.